Trump’un İlk Gününde Dünyayı Sallayan FÖŞ Analizi
İstanbul’da saat 05:40 ve naçiz kulunuz FÖŞ, 04:00’ten bu yana Trump’ı takip ediyor. Piyasalar büyük ölçüde Trump’ın ilk gününde Çin, Meksika ve Kanada’ya %25 ek gümrük vergisi salmayı ötelemesi yüzünden sakin. Ama bu sukunet uzun sürmez. Trump Dünya Sağlık Örgütü ve Paris İklim Antlaşması’ndan çekilerek ABD’nin kurduğu küresel rejimi kendi elleriyle yıkmaya kararlı olduğunu gösterdi. Yakında, Trump’ın NATO’yu da eleştirmeye/tehdit etmeye başlamasını bekliyorum, çünkü birkaç saat içinde fikir değiştirerek 1 Şubat’ta Kanada ve Meksika’ya %25 vergi salmayı gözden geçireceğini söylerken, AB’ye de tehditler savurdu. Bir başka deyişle, Trump’ın dost-düşman ayrımı geleneksel ABD devlet politikasıyla örtüşmüyor.
Trump’ın İlk Gününde Dünyaya Verdiği Zarar
Başkanlık görevine başlamasından sadece birkaç saat sonra bir dizi idari kararnameyi imzalayan Donald Trump, ABD’nin 1 Şubat’tan itibaren Meksika ve Kanada’dan yapılan ithalatlara %25’lik gümrük vergisi uygulayabileceğini söyledi. Trump, “Meksika ve Kanada için %25’lik bir oran düşünüyoruz çünkü çok sayıda göçmen ve öldürücü yan etkileri olan fentanilin adlı uyuşturucunun ülkemize girmesine izin veriyorlar” dedi. Gazetecilere, “Ek tarifeleri Şubat ayında başlatacağımızı düşünüyorum” dedi.
Trump, Çin ithalatına yönelik olası gümrük vergileri için bir tarih belirlemeyeceğini ve bunun daha fazla tartışmaya konu olacağını söyledi. Ancak basın toplantılarında tüm ithalatçılara yönelik gümrük vergilerinin dikkate alındığını söyledi ki, bu da gelişen piyasalarda belirsizliği tırmandıracak. Trump’ın Çin’e vergiyi ötelemesinin nedeni birkaç gün önce Xi Jinping’le yaptığı telefon görüşmesi olabilir. Belki de, Xi Jinping gümrük vergilerinin ötelenmesi karşılığında TikTok’u Amerikalı yatırımcılara satmayı teklif etti. Çünkü, Trump TikTok yasağını da 75 gün erteledi.
Trump, doğal gaz ihracatına izin verdi, sıvılaştırılmış doğal gaz terminalleri için lisanslamanın yeniden başlatılması emrini vererek, Biden dönemi moratoryumuna son verdi. Trump, ABD Enerji Bakanlığı’na izin başvurularını “mümkün olduğu kadar hızlı” incelemeye başlaması talimatını verdi.
ABD’nin Dünya Sağlık Örgütü’nden Çekilmesi Talimatı
Başkan Donald Trump, küresel sağlık finansmanında büyük bir gerilemeye işaret edecek bir hareketle, ABD’nin Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilmesini emreden bir başkanlık emrini imzaladı. Trump, imzalamadan önce kararnameyi “tarihi bir karar” olarak nitelendirdi. Merkezi Cenevre’de bulunan küresel sağlık kurumu, finansman konusunda büyük ölçüde ABD’ye güveniyor ve yıllık bütçesinin yaklaşık beşte biri ABD hükümetinin bağışlarından geliyor. DSÖ özellikle fakir ülkelerde salgınların önlenmesi ve halk sağlığı hususunda küresel koordinasyon ve fon sağlayan kritik bir kuruluş. Trump, ilk döneminde, daha önce DSÖ’yü, koronavirüs ilk ortaya çıktığında Çin hükümetinin yanında yer almakla suçlayarak, DSÖ’den çekilmeye çalışmıştı.
Piyasalardaki Tepkiler
Petrol fiyatları, Başkan Donald Trump’ın fosil yakıt üretimini artırmayı amaçlayan ulusal enerji acil durumu ilan edeceğini açıklamasının ardından düştü. ABD West Texas Intermediate vadeli kontratları %1,32 düşüşle varil başına 76,85 dolara geriledi. Bu sabah Asya borsaları karışık seyrederken, yatırımcılar bir dizi, çoğu birbiriyle çelişen kararnamenin net etkisini çözmeye çalışıyor. Trump’ın gümrük vergilerini ötelediği müjdesi ile satışa geçen dolar, ardından Şubat’ta Kanada ve Meksika’ya gümrük vergisi uygulanacağı açıklamasıyla yeniden tırmanmaya başlıyor. ABD tahvil getirileri ise gümrük vergilerinin tetikleyeceği ekstra enflasyonun şimdilik ötelenmesinin coşkusuyla hızla geriliyor.